آشنایی با هفت نوع ورق پلاستیک

دنیا پر از پلاستیک است. چه متوجه این موضوع  باشید چه نباشید، هر آنچه که در طول روز می بینید و استفاده می کنید یا به طور کامل از ورق پلاستیک ساخته شده یا بخشی از آن پلاستیکی است. مثلا تلوزیون ،‌ کامپیوتر، ماشین،‌ یخچال و حتی خانه شما و بسیاری دیگر از محصولات ضروری زندگیتان از مواد پلاستیکی و مختلف ساخته شده اند تا زندگی را برای شما ساده تر  و راحت تر کنند.

با این حال، تمام پلاستیک ها به یک شکل و با یک فرایند ساخته نشده اند. یعنی کارخانه ها از مواد پلاستیکی متنوع و ورق های پلاستیکی استفاده می کنند که هر کدام دارای خواص منحصر به فردی هستند که با دیگری متفاوت است.

در ادامه با هفت نوع مختلف ورق پلاستیک که بسیار پر طرفدار تر از سایر پلاستیک ها هستند و بیشتر از آن ها استفاده می شود را می بینید. این پلاستیک ها عبارت هستند از:

• اکریلیک یا پلی متیل متاکریلات (PMMA)
• پلی کربنات (PC)
• پلی اتیلن (PE)
• پلی پروپیلن (PP)
• پلی اتیلن ترفتالات (PETE or PET)
• پلی وینیل کلراید (PVC)
• اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)

حالا که با انواع این ورق های پلاستیک آشنا شدیم بیاید با هم نگاه دقیق تری به هر کدام از آن ها بیندازیم.

اکریلیک (پلکسی) یا پلی متیل متاکریلات (PMMA)

این نوع ورق پلاستیک به خاطر استفاده در وسایل و تجهیزات نوری معروف است. اکرولیک یک نوع ترمو پلاستیک شفاف است که به عنوان یک جایگزین سبک و مقاوم در برابر خرد شدن، به جای شیشه استفاده می شود. این پلاستیک به طور معمول به شکل ورق اکرولیک استفاده می شود و با آن محصولاتی مانند آینه اکریلیک و پلکسی اکلریلیک ساخته می شود.

پلاستیک شفاف را می توان به شکل های رنگی و فلوئورسنت،

• مقاوم در برابر سایش،
• مقاوم در برابر گلوله،
• مقاوم در برابر اشعه ماورا بنفش،
• ضد تابش،
• ضد استاتیک

و بسیاری شکل های دیگر ساخت.

ورق اکریلیک نسبت به شیشه هفده برابر بیشتر در برابر ضربه مقاومت می کند، استفاده از آن راحت تر است و کاربرد های فراوانی دارد.

ورق پلاستیک پلی کربنات (PC)

پلی کربنات بسیار محکم، پایدار و شفاف است و از لحاظ شفافیت با شیشه برابری می کند اما دو هزار و پانصد برابر محکم تر از آن است! همچنین ورق پلی کربنات سی برابر از اکریلیک سخت تر است و به راحتی می توان با آن کار کرد، قالب زد و با سرما و گرما آن را شکل داد. بر خلاف استحکام زیاد، در طراحی بسیار انعطاف پذیر است. بر عکس شیشه یا ورق اکرولیک، ورق پلاستیک پلی کربنات را می توان در محل برش زد. پلاستیک پلی کربنات در طیف گسترده ای از محصولات از جمله در گلخانه ها، دی وی دی ها، عینک های آفتابی، تجهیزات پلیسی و بسیاری موارد دیگر استفاده می شود.

ورق پلاستیک پلی اتیلن (PE)

پلی اتیلن به عنوان بیشترین پلاستیک موجود روی زمین می تواند در چگالی یا تراکم های مختلفی تولید شود. هر کدام از این تراکم ها به پلاستیک نهایی خواص فیزیکی منحصر به فردی می دهد. به همین دلیل، پلی اتلین در ساخت محصولات بسیار متنوعی به کار می رود.

چهار چگالی متداول پلی اتلین عبارتند از:

• پلی اتیلن با چگالی کم (LDPE):

این چگالی انعطاف پذیر است و برای ساخت محصولاتی مانند کیسه خرید، ظروف غذا و بسته بندی های یکبار مصرف به کار می رود.

• پلی اتیلن با چگالی متوسط (MDPE):

زنجیره های پلیمری بیشتری دارد و معمولاً در لوله های گاز، کیسه های حمل و … وجود دارد.

• پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE):

ورق پلاستیک این محصول در وسایلی مانند بطری های پلاستیکی، لوله کشی آب و فاضلاب، اسنوبردها، قایق ها و صندلی های تاشو استفاده می شود.

• پلی اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا (UHMWPE):

این محصول چندان از HDPE چگال تر نیست اما در مقایسه با آن در برابر سایش مقاوم تر است. کاربرد آن در زره های نظامی، مواد بیولوژیکی برای کاشت مفصل ران، زانو و ستون فقرات است.

ورق پلاستیک پلی پروپیلن (PP)

این ماده یک پلیمر ترموپلاستیکی و دومین پلاستیک مصنوعی در جهان است که تولید می شود. در کاربرد گسترده و محبوبیت آن شکی نیست زیرا ورق پلاستیک پلی پروپیلن یکی از انعطاف پذیرترین ترموپلاستیک های زمین است. اگرچه از پلی اتیلن قوی تر است، اما همچنان انعطاف پذیر است، تحت فشار مکرر ترک نخواهد خورد و با دوام، انعطاف پذیر، مقاوم در برابر حرارت و اسید و همچنین ارزان است.

از ورق پلاستیک پلی پروپیلن در ساخت تجهیزات آزمایشگاهی، قطعات خودرو ، دستگاه های پزشکی و ظروف غذا استفاده می شود.

پلی اتیلن ترفتالات (PETE or PET)

این ماده رایج ترین رزین ترموپلاستیک از خانواده پلی استرها است.

ورق پلاستیک پلی اتیلن ترفتالات دارای مقاومت شیمیایی عالی در برابر مواد آلی و آب است و به راحتی بازیافت می شود، نمی شکند و دارای نسبت مقاومت به وزن زیادی است.

این ماده پلاستیکی در الیاف لباس، ظروف غذا و مایع، الیاف شیشه برای رزین، نانولوله های کربنی و بسیاری از محصولات دیگر به کار می رود.

ورق پلاستیک پلی وینیل کلراید (PVC)

PVC می تواند به شکل سخت یا انعطاف پذیر تولید شود و به دلیل اینکه راحت با مواد دیگر ترکیب می شود، مشهور است.

مثلا ورق پلاستیک PVC منبسط شده برای محصولاتی مانند:

• کیوسک ها،
• ویترین فروشگاه ها
• و نمایشگاه ها

ایده آل است.

شکل سخت PVC معمولاً در مصالح ساختمانی، درها، پنجره ها، بطری ها و غیره به کار می رود. با افزودن نرم کننده های پلاستیک مانند فتالات، فرم نرم تر و انعطاف پذیر تر PVC به دست می آید که در ساخت تجهیزات لوله کشی، عایق کابل برق، لباس و سایر محصولات مشابه وجود دارد.

اکلریلیک بوتادین استراین (ABS)

این ماده که توسط پلیمری کردن استایرن و اکریلونیتریل در حضور پلی بوتادین ایجاد شده،

• انعطاف پذیر،
• براق،
• بسیار شکل پذیر
• و در برابر ضربه مقاوم است.

می توان آن را با ضخامتی از 200 میکرون تا 5 میلی متر و با حداکثر عرض 1600 میلی متر تولید کرد. از ورق پلاستیک ABS که هزینه ساخت نسبتاً  کمی دارد، معمولاً در صنایع خودروسازی و برودتی استفاده می شود، اما در ساخت محصولاتی مانند جعبه، کلاه ایمنی، چمدان و اسباب بازی های کودکان نیز به کار می رود.